ناصر تقوایی، متولد ۱۹ تیر ۱۳۲۰ در آبادان، نویسنده، کارگردان و مستندساز با سابقه سینمای ایران است. او قبل از شروع کار در سینما، جذب تلویزیون شد و با ساخت سریال تلویزیونی «دایی جان ناپلئون»، مورد توجه قرار گرفت.
«تاکسی‌متر» که در سال ۱۳۴۶ برای تلویزیون ساخته شد، نخستین فعالیت او در عرصه فیلمسازی محسوب می‌شود. مستندهایی چون «مشهد قالی»، «فروغ فرخزاد»، «اربعین» و «باد جن» مهمترین مستندهای تقوایی‌اند. او پس از انقلاب نیز مستند «تمرین آخر» (۱۳۸۳) را با موضوع تعزیه ساخت. تقوایی فیلم کوتاه تحسین‌شده «رهایی» (۱۳۵۰) را هم در کارنامه دارد. این فیلم در شانزده جشنواره مهم جهانی جایزه گرفت، از جمله شیر طلای ونیز، بهترین فیلم سانفرانسیسکو و جیفونی ... تقوایی در سال ۱۳۴۴، در سال قبل از آنکه خودش پشت دوربین یک فیلم کوتاه مستند بایستد، جزو کارکنان فنی فیلم معروف خشت و آیینه ساخته ابراهیم گلستان بود و زیر و بم فیلمسازی را همان‌جا آموخت.
اغلب فیلمهای مستند ناصر تقوایی، از اعتبار جامعه شناختی برخوردارند. با این حال، در فیلمهای مستند اولیه او بیشتر وجه گزارشی کار و تأکید بر نمایش واقعیت مد نظر بوده، در صورتی که در فیلمهای باد جن، اربعین، مشهد قالی حضور تقوایی و دخالت ظریف و اندیشمندانه اش در ماهیت واقعیتی که به تصویر درآورده کاملاً نمایان است.
ناصر تقوایی مدت زمانی در «سینمای آزاد» به همراه بهرام بیضایی و داریوش مهرجویی تدریس و همکاری نمود. سینمای آزاد توسط حسن بنی هاشمی، بصیر نصیبی، همایون پایور و ابراهیم فروزش، تاسیس شد، سینماگرانی چون کیانوش عیاری و بهروز افخمی از دانش‌آموختگان این کلاس‌ها می‌باشند.
فیلم ها:
فیلمهای مستند :
- مستند «آرایشگاه آفتاب» 1346
- مستند «تاکسی متر» 1346
- مستند داستانی «تلفن» 1346
- مستند «رقص شمشیر» 1346
- مستند «فروغ فرخزاد» 1346
- مستند «نان خورهای بی سوادی» 1346
- مستند « باد جن» 1348
- مستند «پنجشنبه بازار میناب» 1348
- مستند «نخل» 1348
- مستند «اربعین» 1349
- مستند «پنجمین جشن هنر شیراز» 1350
- مستند «مشهد قالی» 1350
- مستند «موسیقی جنوب (زار)» 1350
- تمرین آخر- تعزیه حر دلاور (۱۳۸۳): بواسطه نمایش این فیلم و چند اقدام دیگر، تعزیه در سازمان میراث جهانی یونسکو ثبت جهانی شد.
- پیش
- کشتی یونانی
فیلمهای کوتاه :
- رهایی (۱۳۵۰) آرمان بحرینی
فیلمهای سینمایی :
- آرامش در حضور دیگران
- صادق کرده
- نفرین
- دایی جان ناپلئون
- ناخدا خورشید
- ای ایران
تالیف ها :
فیلمنامه :
- انسان کامل
- کبریت بی خطر
- چای تلخ
- کوچک جنگلی
داستان :
- تابستان همان سال (هشت داستان پیوسته)
جوایز :
- نشان فیروزه هفتمین جشنواره بین المللی سینمای مستند ایران 1392 (به پاس یک عمر فعالیت هنری)
- تندیس زرین بیست و هفتمین جشنواره بین المللی فیلم رشد 1376 (به فیلم "پیش" از مجموعه کودکان سرزمین ایران)
- نامزد نخل طلایی جشنواره فیلم کن برای فیلم قصه‌های کیش ۱۹۹۹
- برنده جایزه پلنگ برنزی جشنواره فیلم لوکارنو برای فیلم ناخدا خورشید ۱۹۸۸
- نامزد جایزه پلنگ طلایی جشنواره فیلم لوکارنو برای فیلم ناخدا خورشید ۱۹۸۸
- نامزد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی از پنجمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم ناخدا خورشید ۱۳۶۵
- برنده جایزه تندیس طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم سانفرانسیسکو برای فیلم کوتاه رهایی ۱۹۷۲
- نشان نقره ششمین دوره جشنواره سینمایی سپاس تهران برای فیلم نفرین ۱۳۵۲
- نشان برنز پنجمین دوره جشنواره سینمایی سپاس تهران برای فیلم صادق کرده ۱۳۵۱
حضور در :
- هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم تهران 1379 (داور جشنواره)
- پانزدهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران 1377 (داور جشنواره)
منابع :
اطلاعات این صفحه را بروزرسانی کنید.
